Raporty uciekinierów

W 1944 r. do rządów państw alianckich oraz organizacji międzynarodowych dotarły trzy sprawozdania uciekinierów z Auschwitz: *Polaka Jerzego Tabeau, oraz Żydów: Rudolfa Vrby i Alfreda Wetzlera oraz Czesława Mordowicza i Arnošta Rosina.

Jerzy Tabeau zbiegł w listopadzie 1943 r. Po ucieczce napisał sprawozdanie z wydarzeń, których był świadkiem w obozie od wiosny 1942 r.: opisał warunki egzystencji, metody zabijania więźniów oraz przebieg zagłady Żydów. Dokument tajnymi kanałami polskiej konspiracji dotarł na Zachód.

Rudolf Vrba i Alfred Wetzler zbiegli z obozu w kwietniu 1944 r. Ich relacje zostały przesłane konspiracyjnymi drogami na Zachód i ujawnione przez media. Pod ich wpływem rządy państw alianckich i neutralnych zaczęły wywierać naciski na władze węgierskie, by zrezygnowały z dalszych deportacji Żydów do Auschwitz (Sonderaktion „Ungarn”). Regent Miklós Horthy, ulegając presji, nakazał je wstrzymać w lipcu 1944 r.

Czesław Mordowicz i Arnošt Rosin uciekli z Auschwitz w maju 1944 r. Ich relacja o rozpoczęciu w *Birkenau Sonderaktion „Ungarn”została przedstawiona rządom państw alianckich, Światowemu Kongresowi Żydów, Międzynarodowemu Czerwonemu Krzyżowi, trafiła także do mediów.

W listopadzie 1944 r. te trzy sprawozdania zostały opublikowane w wydanej w Waszyngtonie broszurze „German Extermination Camps – Auschwitz and Birkenau”. Informacje tam zawarte, przekazane następnie opinii publicznej przez prasę i radio, przyczyniły się do rozpowszechnienia na Zachodzie wiedzy o zbrodniach popełnionych przez Niemców w Auschwitz, zwłaszcza o prowadzonej tam zagładzie Żydów.

(minisłownik pojęć z historii Auschwitz)