Kolej była głównym środkiem transportu wykorzystywanym przez Niemców podczas deportacji do Auschwitz. W latach 1940‑1941 pociągi zatrzymywały się na bocznicy obok Auschwitz I. Przywożono tam wtedy głównie Polaków. Druga bocznica, tzw. rampa żydowska (niem. Judenrampe), znajdowała się w połowie trzykilometrowego odcinka pomiędzy obozami Auschwitz I i Birkenau. Od wiosny 1942 do połowy maja 1944 r. dotarły tam transporty z ponad pół milionem osób, głównie Żydów. Lekarze SS dokonywali tam selekcji nowo przybyłych, w której wyniku zdrowych i silnych kierowano pieszo do obozu, a uznanych za niezdolnych do pracy odwożono ciężarówkami do komór gazowych. Wiosną 1944 r., na krótko przed przybyciem transportów około 400 tysięcy Żydów z Węgier (Sonderaktion „Ungarn”), jej rolę przejęła rampa znajdująca się bezpośrednio w obozie Birkenau.

(minisłownik pojęć z historii Auschwitz)