Wystąpienie zbrojne przeciwko Niemcom okupującym Warszawę, prowadzone przez Armię Krajową od 1 sierpnia do 2 października 1944 r. W czasie walk władze okupacyjne wysiedlały z miasta ludność cywilną, aby ułatwić siłom niemieckim działania przeciwko powstańcom. Cywile byli głównie kierowani do obozu przejściowego w Pruszkowie, skąd znaczną ich część wywieziono później na roboty przymusowe do Trzeciej Rzeszy lub do obozów koncentracyjnych. W sierpniu i wrześniu do Birkenau trafiło prawie 13 tysięcy osób, wśród nich około półtora tysiąca dzieci i młodocianych. Skierowano je do obozu, poddając procedurze rejestracyjnej, z wyjątkiem tatuowania numerów. Większość, w ramach rozpoczętej już wstępnej ewakuacji (Wstępna ewakuacja obozu i zacieranie śladów) Auschwitz, wywieziono wkrótce do obozów w głębi Rzeszy i zmuszono do pracy w niemieckim przemyśle.

(minisłownik pojęć z historii Auschwitz)