Polityczni więźniowie, kategoria

W 1933 r. prezydent Rzeszy wydał rozporządzenie „o ochronie narodu i państwa”, zawieszające „czasowo” prawa obywatelskie zagwarantowane w konstytucji Republiki Weimarskiej z 1919 r. Na jego podstawie władze policyjne, bez wyroku sądowego i kontroli ze strony państwowego aparatu sprawiedliwości, podejmowały decyzję o osadzeniu w obozie koncentracyjnym osób oskarżanych o przestępstwa „polityczne”, rozumiane najczęściej jako prowadzenie działalności wrogiej wobec nazistowskiego reżimu.

Z chwilą utworzenia Auschwitz do tej kategorii więźniów – oznaczanych w obozie czerwonym trójkątem – zaliczono większość *Polaków, a później także osadzonych innych narodowości, w tym również Żydów. Czerwone trójkąty, obok obwinionych o udział w ruchu oporu i przynależność do zakazanych organizacji, otrzymywały w obozie także osoby oskarżane m.in. o takie przewinienia jak: przebywanie na ulicach po godzinie policyjnej, sprzeciwianie się niemieckim majstrom, śpiewanie pieśni patriotycznych, poddawanie w wątpliwość ostatecznego zwycięstwa Niemiec czy niedozwolone kontakty z niemieckimi dziewczętami. Wśród powodów osadzenia w obozie Polaków jako więźniów politycznych figurował też często zarzut „bycia inteligentem”. Wobec wielu innych – gdy chodziło o zakładników, osoby schwytane w czasie ulicznych łapanek lub akcji pacyfikacyjnych – nie formułowano żadnych konkretnych oskarżeń. W sierpniu 1944 r. więźniowie polityczni stanowili 95% (spośród nich 65% to Żydzi) całości stanu liczbowego obozu.

(minisłownik pojęć z historii Auschwitz)