Oświęcim
Polskie miasto położone 70 km na zachód od Krakowa. Przed wojną liczyło około 14 tysięcy mieszkańców, z których ponad połowę stanowili Żydzi. Po zajęciu przez Niemców zostało włączone administracyjnie do Rzeszy, a jego nazwę zmieniono na Auschwitz. Wielu przedstawicieli miejscowej inteligencji zostało osadzonych w niemieckich obozach koncentracyjnych. Od wiosny 1940 r., w związku z przygotowaniami do utworzenia obozu koncentracyjnego na terenie byłych polskich koszar, znajdujących się na obrzeżach miasta, zaczęto przeprowadzać akcje wysiedleńcze. W 1941 r. Niemcy wywieźli z Oświęcimia wszystkich Żydów. W mieście pojawili się niemieccy koloniści, urzędnicy i robotnicy fabryki IG Farben, dla których rozpoczęto budowę nowej dzielnicy mieszkaniowej, stanowiącej zalążek przyszłego niemieckiego „miasta wzorcowego Auschwitz” (Musterstadt Auschwitz). Do 1944 r. sprowadzono i zakwaterowano w barakowych obozach mieszkalnych we wschodniej części Oświęcimia zatrudnianych przez IG Farben robotników z Generalnego Gubernatorstwa (Polaków i Ukraińców) oraz z: Francji, Belgii, Holandii, Danii, Norwegii, Włoch, Chorwacji, Czech, Słowacji, Hiszpanii, Portugalii i z zajętych przez Wehrmacht terenów Związku Radzieckiego.
Przez całą wojnę istniał w Oświęcimiu zorganizowany ruch oporu, ponad tysiąc osób z miasta i pobliskich miejscowości pomagało więźniom obozu.