Mengele, Josef
(1911-1979)
Lekarz, doktor filozofii i medycyny. Od 1937 r. był asystentem w Instytucie Biologii Dziedziczenia i Higieny Rasy na Uniwersytecie Frankfurckim, gdzie rozpoczął badania nad bliźniakami. W 1938 r. wstąpił do NSDAP i SS. Był zatrudniony m.in. w placówce Głównego Urzędu Rasy i Osadnictwa w Poznaniu, gdzie oceniał przesiedleńców pod kątem przydatności do zniemczenia. Po tym, jak został ranny na froncie i uznany za niezdolnego do służby liniowej, chcąc prowadzić badania naukowe, poprosił o skierowanie do jednego z obozów koncentracyjnych.
Od wiosny 1943 r. prowadził w Auschwitz badania antropologiczne na różnych grupach rasowych, głównie Romach, badania nad zagadnieniem ciąży mnogiej oraz fizjologią i patologią skarlenia, badał również osoby z wrodzonymi anomaliami fizycznymi. Wybrane przez niego osoby poddawane były badaniom lekarskim. Niektóre z nich fotografowano, wykonywano gipsowe odlewy szczęk i zębów, pobierano odciski palców rąk i nóg. Część osób zabijano zastrzykami fenolu (szpilowanie), aby przeprowadzić sekcję zwłok i analizy porównawcze organów wewnętrznych. Mengele kontynuował też swoje badania rasowe i genetyczne sprzed wojny, wykorzystując w tym celu bliźniaki romskie i żydowskie oraz osoby z widocznymi wadami genetycznymi. Więźniowie, wśród nich wiele dzieci, byli poddawani bez znieczulenia bolesnym eksperymentom i często zabijani dla wykonania sekcji zwłok. Przeprowadzał też selekcje na rampie oraz wśród więźniów w obozowych szpitalach.
Po wojnie, jak wielu esesmanów i zbrodniarzy wojennych, uciekł do Ameryki Południowej, gdzie ukrywał się do swej śmierci w 1979 r.